معمولا زالوی پزشکی (hirudo medicinalis) بهترین انتخاب است. از طرفی زالوهای رایج درمانی (hirudo officinalis) برای برخی بیماریهای خاص مناسب تر است، زیرا گزش عمیق تری داشته و خونریزی بیشتری را موجب میشود (گرچه زمان بیشتری را برای اتصال به پوست لازم دارند). هنگام تهیه زالو همیشه به سن، اندازه و وضعیت سلامتی آنها توجه کنید . با دقت رفتار آنان را در ظرف شیشه ای مشاهده نمایید. زالو هایی که در کف دراز کشیده اند یا آنهایی که به شکل دایره یا گوی حلقه شده اند را انتخاب نکنید .
گاهی زالوها به حالت کاملا کشیده یا به شکل درهم پیچیده استراحت میکنند . برای تشخیص این مطلب که آنها بیمارند یا استراحت میکنند، آب را به آرامی به حرکت درآورده و آنها را در حین حرکت مشاهده کنید. زالوهای گرسنه و سالم، تقریبا بلافاصله شروع به شنا کرده و با انرژی زیاد به اطراف حرکت میکنند.
اگر به دنبال شغلی زودبازده هستید، سراغ این حرفه نروید! پرورش زالو از مشاغلی است که به صبر و تحمل زیاد و مداومت در کار نیازمند است. افراد زیادی وارد این حرفه شده اند و به علت نداشتن پشتکار زود خسته شده اند و آن را کنار گذاشتهاند. همت و پشتکار و تخصص مهمترین فاکتور برای افرادی است که وارد این کار میشوند. پرورش زالو از جمله مشاغل مولدی است که مشاغل جانبی زیادی در اطراف خود مستقیم و غیرمستقیم ایجاد میکند. این کار تولیدی باعث میشود که اولا طب سنتی که در همه جای جهان به صورت جدی دنبال میشود، در ایران هم پیگیری شود و ثانیا مانع قاچاق غیرقانونی آن به کشورهایی که طالب آن هستند میشود و در ضمن میتوان از این موجودات کوچک برای مصارف بهداشتی و آرایشی استفاده کرد و این صنعت را هم بیش از پیش در کشور بومی کرد
مکنده دهانی توسط یک پرده از حفره دهانی که حاوی آرواره هاست جدا می شود.زالو قبل از تغذیه شروع به پمپ کردن هوا به درون و بیرون حفره ها کرده و آرواره هایش را بر روی طعمه اش قرار می دهد.حرکت پمپی خلاء ایجاد کرده و باعث مکش خون می شود.درون حفره دهانی سه آرواره با زاویه 120 درجه از هم وجود دارد که هر کدام از آرواره ها دارای 60 الی 100 دندان کوچک می باشد.در ناحیه دهانی در پوست لب بالائی گیرنده های حرارتی و گیرنده های شیمیایی می باشد.
از بین ۶۵۰ گونه زالو تنها ۱۵ گونه از آنها کاربرد پزشکی دارند.
حضور بیش از ۴۰ گونه زالوی آب شیرین در ایران گزارش شده است.
بدن زالو به حدود ۳۴ Segment (حلقه) تقسیم شده است.
زالو به صورت همزمان دارای اندام جنسی نر و ماده میباشد که البته در بدو تولد فقط دارای اندام جنسی نر میباشد.
پس از گذشت حدود ۴ ماه از بدو تولد به بلوغ جنسی میرسد
زالو ها دارای حدود ۱۱ جفت کیسه بیضه میباشند (در بند های ۱۲ تا ۲۴ و در هر بند ۲ جفت) اسپرم اولیه از دیواره بیضه به سمت بیرون جوانه زده به تکامل رسیده و سپس به سمت بند ۱۰ که محل قرار گیری کیسه اسپرم است حرکت کرده و در آنجا ذخیره میگردند.
زالو ها دارای ۲ کیسه تخم و ۲ تخمدان در بند ۱۱ میباشند.
در مواردی که زالو احساس آرامش نکند ممکن است تا ۹ ماه اقدام به تخم ریزی نکند.
دارای ۳تا ۴یا ۵ جفت چشم میباشند تعداد چشم ها و ترتیب یا نحوه قرار گرفتن آنها در گونه های مختلف گوناگون میباشد.
اندام های حسی روی سر زالو آن را قادر میسازد که تغییرات شدت نور و دما و ارتعاش را تشخیص دهد.
گیرنده های شیمیایی روی سر زالو حس بویایی را ایجاد میکند
زالوها نسبت به حرکت در آب بسیار حساس میباشند و فعالیت آنها در شب و زمانهای بارانی به اوج خود میرسد.
زالو نوعی کرم حلقوی است. زالو حیوانی است از گروه کرمهای آبزی و از راسته آرواره داران بدن جانور قابلیت انقباض و انبساط فراوان دارد، طول بدن بین ۳ تا ۲۵ سانتیمتر و عرض بدن حدود ۱ سانتیمتر است. در جلوی بدن یک بادکش وجود دارد که مرکب از ۲ حلقه است و دهان در این ناحیه واقع شدهاست و در انتهای بدن یک بادکش مدور مرکب از ۷ حلقه دارد که توسط این بادکش خود را به یک نقطه متصل میکند و نقطه اتکایی است برای حرکت کردن.
زالو ۳ فک دارد و هر فک ۱۰۰ تا دندان خواهد داشت یعنی یک زالو حدود ۳۰۰ دندان فوقالعاده ریز دارد.
تاکنون 700 نوع زالو شناخته شده که بعضی خونخوار، بعضی گوشتخوار و بعضی سمی اند، زالوهای پزشکی از خانواده هیرودو هستند به نام علمی Hirudo medicinalis, verbana, oriantalis که از گونههای زالوی آرواره دار بی خرطوم میباشد.
معروفترین زالوها زالوی پزشکی یا medical leech نام دارد، طول بدن ۵ تا ۱۲ سانتیمتر میباشد. رنگ آن زیتونی است که خطهای طولی زرد رنگ دارد.
در زمان زالو درمانی (هیرودو تراپی) باید توجه داشت که حتماً از Hirudo medicinalis استفاده شود چون اگر از زالوهای متفرقه استفاده شود نه تنها اثر درمانی ندارد بلکه ممکن است باعث مرگ نیز شود (زالویی سمی با نام علمی Limnatis nilotica باعث مسمومیت خیلیها شدهاست).
البته زالوهای سمی رنگهای تیره و سر بزرگ دارند و براحتی قابل تشخیص اند.
زالوی پزشکی دارای آنزیمهای فراوانی در داخل دهان خود میباشد که همین آنزیمها باعث بهبود انواع بیماریها میشود، باید توجه داشت که هدف از زالو درمانی ورود همین آنزیمها به بدن است و در وهله بعد خارج شدن خون.
بدن زالو
دیواره بدن زالو دارای ویژگی های قابل توجهی می باشد. این دیواره به عنوان حد فاصل میان زالو و جهان خارج، باید از عهده نیازهای ویژه زندگی زالو برآید. لذا دارای خصوصیات زیر می باشد: